Controles in de zwangerschap

De eerste controle zal plaatsvinden tussen de 6-8 weken zwangerschap en duurt ongeveer 45 min. Bij die afspraak zullen we jullie beter leren kennen en ook meer informatie vragen over jullie gezondheid en de gezondheid van jullie familie. Wil je graag weten welke vragen je kan verwachten? Dan kun je hieronder de vragenlijst vast doornemen.
Ben je al eens eerder zwanger geweest? Dan zullen we ook meer willen weten over het verloop van die zwangerschap en de bevalling. Samen zullen we bekijken wat de uitgerekende datum zal zijn, en we zullen jullie meer informatie geven over voedingsadviezen, bloedcontroles en de mogelijkheid om prenataal onderzoek te doen. Het is fijn als jullie van tevoren hier al wat vanaf weten en dus vragen we jullie om alvast de website www.pns.nl te bezoeken.

De volgende controles zullen vanaf 12 weken plaatsvinden, waarvan ze tot 24 weken om de 4 weken zullen zijn. Daarna zien we je om de 3 weken tot aan 30 weken en dan kom je iedere 2 weken op controle. In de laatste weken van 36 weken, als je in je verlofperiode zit, kom je elke week bij ons op controle.
Iedere controle meten we je bloeddruk, we meten je gewicht en luisteren naar het hartje van de baby. Tevens voelen we aan je buik om te zien of de baby goed groeit. Uiteraard is er genoeg tijd om al je vragen en onzekerheden te bespreken, zodat wij onze zorg op jullie behoeftes kunnen afstemmen.

Vragenlijst over jullie gezondheid en die van jullie familie:

Beschouw je jezelf als gezond of kom je wel eens bij een huisarts of specialist?
Zo ja welke ziekten heb je of waaraan ben je geopereerd?
Heb je zelf een aangeboren afwijking?
Heb je ooit last gehad van trombose, blaasontstekingen, schimmelinfecties, bloedarmoede, bloedtransfusie of waterpokken?
Heb je ooit een negatieve seksuele ervaring gehad of huiselijk of fysiek geweld meegemaakt?
Ben je ooit behandeld voor een SOA?
Welke medicijnen gebruik je?
Welke allergieën heb je?
Rook je en/of gebruik je alcohol of drugs?
Ben je ooit bij een psycholoog of een psychiater geweest?
Is je partner gezond?
Rookt je partner of heeft hij/zij allergieën?
Heeft hij/zij aangeboren afwijkingen?
De gezondheid van beide families
Komt in een van jullie families een aangeboren of erfelijke aandoening voor? Bijvoorbeeld syndromen of verstandelijke beperkingen, open rug of schedel, aandoeningen van hersenen, zenuwstelsel of spieren, lip en/of gehemeltespleet, hartafwijkingen, sikkelcelziekte, thalassemie of hemofilie (bloedziekten) etc?
Komt er bij een van je ouders of broer/zus diabetes of hoge bloeddruk voor?

Centering Pregnancy

Naast de individuele zwangerschapscontroles kan je bij ons ook kiezen voor Centering Pregnancy.
Centering Pregnancy is gebaseerd op een Amerikaanse methode die daar erg succesvol is gebleken. In plaats van individuele korte afspraken met je verloskundige, ontvang je de zorg in een groep. Je hebt hierbij een veel actievere rol dan bij de reguliere zwangerschapszorg. Vrouwen en zorgverleners die met Centering Pregnancy ervaring hebben opgedaan, zijn er heel enthousiast over.

Wat houdt Centering Pregnancy in

De eerste controle, waarin de anamnese wordt afgenomen, blijft een individueel contact. Voor de daaropvolgende controles (vanaf ongeveer 14 à 15 weken zwangerschap) word je, als je kiest voor Centering Pregnancy ingedeeld in een groep met 8 à 12 andere zwangeren die rond dezelfde tijd zijn uitgerekend. Je komt met deze groep 9 keer samen in de zwangerschap. Aan het einde van de zwangerschap volgen er nog één of enkele individuele controles. De laatste bijeenkomst is als iedereen is bevallen en dan neem je ook je kind mee. De eerste vier bijeenkomsten zijn om de vier weken en de volgende vijf zijn om de twee weken. Een bijeenkomst duurt twee uur en vindt plaats op een vast tijdstip en locatie. Tijdens een bijeenkomst wordt de medische zorg zoals controle van de bloeddruk en de groei van de baby gecombineerd met:

  • Voorlichting
  • Het uitwisselen van kennis en ervaringen;
  • Het leren van gezondheidsvaardigheden;
  • Het stimuleren van onderlinge ondersteuning en vriendschap.

Een groep wordt begeleid door een vaste verloskundige en een co – begeleider. De groepsbijeenkomsten duren veel langer (120 minuten) dan het gangbare individueel consult van gemiddeld 15 minuten. Daardoor is de interactietijd tussen de zorgverlener en de zwangere groter is en is het beter mogelijk meer en uitgebreider factoren te bespreken die van invloed zijn op de zwangerschap en de gezondheid van moeder en kind.

Het unieke aan CenteringPregnancy is de groepsdynamiek: alle aanwezigen, ook de zorgverlener, hebben hun eigen inbreng, ondersteunen elkaar en vullen elkaar aan. Het bespreekbaar maken van zorgen, ervaringen en vragen van zwangeren in groepsverband stimuleert vrouwen tot het stellen van vragen die hen bezig houden. Daarnaast creëert het de mogelijkheid tot het vormen van vriendschappen, netwerken en ondersteuningsstructuren.

Kenmerken Centering Pregnancy
Organisatorische kenmerken van Centering Pregnancy zijn:
  • De intake is individueel
  • De volgende negen bijeenkomsten vinden plaats in een vaste groep
  • De groep bestaat uit acht tot twaalf zwangeren met ongeveer dezelfde uitgerekende datum
  • De bijeenkomsten duren twee uur elk
  • Data en tijden liggen vantevoren al vast
  • Er zijn twee vaste begeleiders per groep
  • Vanaf 37 weken zwangerschap komt je weer individueel naar het spreekuur
Inhoudelijke kenmerken van Centering Pregnancy zijn:
  • Je hebt een actieve rol in je eigen controles: bloeddruk meten, wegen, uitkomsten invullen op de kaart
  • Er is uitgebreid de tijd om dieper op onderwerpen in te gaan
  • Er is veel aandacht voor wat je zelf kunt doen voor een gezonde zwangerschap en bevalling
  • Je leert van andere vrouwen en brengt ook je eigen kennis en ervaring in de groep
  • Je ondersteunt elkaar en bouwt vriendschap op met andere vrouwen in dezelfde levensfase

Kijk voor meer informatie over CenteringPregnancy op: www.centeringhealthcare.nl
Wij zullen je tijdens de eerste afspraak vragen of je interesse hebt in het Centering Pregnancy programma.

Wat moet je regelen tijdens je zwangerschap

Voor 16 weken zwanger:
  • Aanmelden kraamzorg: kraamzorgbureaus vinden het prettig om, voordat je 16 weken zwanger bent, je aanmelding te hebben. Je kan zelf kiezen bij welk kraamzorgbureau je de zorg wil regelen.
  • Bloed prikken: het bloedonderzoek mag tussen de 7-10 weken worden gedaan. Je krijgt hiervoor een laboratorium briefje mee.
  • Urine inleveren moeders voor moeders: eventueel kun je meedoen met moeders voor moeders. Opgeven kan meteen na de positieve zwangerschapstest.
Voor 24 weken zwanger:
  • Aanmelden zwangerschapscursus. Mocht je (eventueel met je partner) een zwangerschapscursus willen doen, dan is het handig om je op te geven voordat je 24 weken zwanger bent.
  • Erkenning: indien je niet getrouwd bent of geen geregistreerd partnerschap hebt, informeer dan naar erkenning van de baby.
  • Werkgever inlichten en verlof regelen: als je werkt moet je jouw werkgever over je zwangerschap inlichten. Dit hoeft wettelijk echter pas 3 maanden voor de uitgerekende datum. Sommige vrouwen vinden het lastig om dit te communiceren omdat zij van mening zijn dat de werkgever niet blij is met zulke berichten. Vrees niet, je mag tijdens je zwangerschap en het zwangerschapsverlof niet ontslagen worden. Het zwangerschapsverlof mag maximaal 6 weken tot minimaal 4 weken voor de uitgerekende datum ingaan. In principe heb je recht op in totaal 16 weken zwangerschapsverlof. Mocht je echter later dan de uitgerekende datum bevallen, dan ”krijg” je deze dagen erbij. Mocht je eerder bevallen dan de uitgerekende datum, dan heb je toch recht op de volle 16 weken.
Voor 30 weken zwanger:
  • Kraampakket aanvragen via je verzekering, of zelf samenstellen. Het is verstandig om het kraampakket in de doos te laten zitten.
  • Rond de 30 weken plant jouw gekozen kraamzorgbureau een intake afspraak met jullie in.
Voor 37 weken zwanger:
  • Bed op klossen (voorkeur voor 75 cm hoogte, ook bij een geplande ziekenhuisbevalling) en een ondersteek lenen. Klossen en de ondersteek kun je halen bij een Thuiszorg winkel.

Prenataal onderzoek

Veel aanstaande ouders vragen zich af of hun baby wel gezond zal zijn. Gelukkig worden de meeste kinderen gezond geboren. Als zwangere in Nederland heb je de mogelijkheid tijdens de zwangerschap een aantal prenatale onderzoeken te laten verrichten. Dit wordt ook wel prenatale screening genoemd.

Het doel van prenatale screening is om jou en je partner, wanneer je hier prijs op stelt, tijdig te kunnen informeren over de eventuele aanwezigheid van een of meer aandoeningen en de keuze voor de verschillende handelingsopties. Bij prenatale screening wordt nagegaan of er bij jullie een verhoogde kans bestaat op een bepaalde aandoening bij de baby. Wanneer een uitslag aangeeft dat er wel sprake is van een verhoogde kans op een aandoening bij de baby, dan bestaat er de mogelijkheid voor diagnostisch vervolgonderzoek om zekerheid te verkrijgen. Je kunt er dan zelf voor kiezen of je hier wel of geen gebruik van wilt maken.
Er zijn drie verschillende vormen van prenatale screening waarvoor je kunt kiezen:

  • Screening op down-, edwards- en patausyndroom door middel van de NIPT
  • 13-weken echo, ook wel eerste trimester SEO (Structureel Echoscopisch Onderzoek)
  • De 20-weken echo, ook wel tweede trimester SEO (Structureel Echoscopisch Onderzoek)

De keus om gebruik te maken van deze onderzoeken ligt bij jullie en is dus geen verplichting. Hieronder lees je alvast wat informatie over de verschillende onderzoeken. Tijdens de intake afspraak zullen wij dit verder uitleggen en jullie begeleiden in het maken van een keuze. Ook kun je via de website www.pns.nl meer informatie vinden over deze screeningsonderzoeken. Hier is onder andere een digitale keuzehulp te vinden die jullie kan helpen de mogelijkheden, keuzes en bezwaren af te wegen. Daarnaast staan hier ervaringsverhalen beschreven.

NIPT

Sinds 1 april 2017 is het mogelijk om rechtstreeks voor de NIPT (niet-invasieve prenatale test) te kiezen.De NIPT is een bloedtest waarbij DNA in het bloed van jou als zwangere wordt onderzocht op chromosoomafwijkingen. In jouw bloed bevinden zich namelijk stukjes DNA (erfelijk materiaal) afkomstig van de placenta. Bij de NIPT wordt gekeken naar aanwijzingen voor het syndroom van down-, edwards en patau. Ook kan het zijn dat er naast deze syndromen andere afwijkingen, zogenoemde neveneffecten, worden gevonden. De kans hierop is ongeveer 4:1000. Als zwangere heb je zelf de keuze aan te geven of je deze nevenbevindingen wel of niet wilt weten.

Wanneer je kiest voor de NIPT kan er vanaf 10 weken zwangerschap (na de termijnecho) bloed voor het onderzoek worden afgenomen uit je arm. De uitslag duurt ongeveer 10 kalenderdagen. Als de uitslag aangeeft dat er een verhoogde kans is op een kindje met syndroom van down, edwards of patau, dan heb je de mogelijkheid om vervolgonderzoek te doen om zekerheid te krijgen. Wij begeleiden jullie hier verder in.

Bij het aanvragen van de NIPT zullen we vragen of je toestemming wil geven voor het wetenschappelijk gebruik van je gegevens en het restmateriaal van de bloedtest. Verder willen we graag weten bij welk bloedprikpost je het bloed wil laten afnemen. De nipt is gratis, maar de kosten van eventueel vervolgonderzoek kunnen wel van je eigen risico afgaan.

13 weken echo

De 13 weken echo lijkt veel de 20 weken echo. Je kan de 13 weken echo laten doen vanaf 12+3 weken tot en met 14+3 weken en duurt ongeveer 30 minuten. De 13 weken echo valt binnen het basiszorgpakket, dus er zijn geen extra kosten aan verbonden. In Nederland kan je alleen kiezen voor de 13 weken echo als je meedoet aan de wetenschappelijke IMITAS studie. Deze studie onderzoekt wat de voor- en nadelen zijn van de 13 weken echo. Hierover zullen we je meer informatie geven tijdens de intake.
De echoscopist vertelt u meteen na de echo de uitslag. Bij 95 van de 100 zwangerschappen ziet de echoscopist geen aanwijzingen voor een afwijking. Bij ongeveer 5 van de 100 zwangere vrouwen ziet de echoscopist iets wat een afwijking kan zijn. Het is niet altijd duidelijk of het inderdaad een afwijking is en wat dit voor uw kind betekent. Om meer te onderzoeken kan extra vervolgonderzoek worden ingezet, daarin begeleiden wij en het ziekenhuis jullie verder.
Extra informatie over deze onderzoeken kun je vinden op pns.nl.

20 weken echo

De 20 wekenecho wordt ook wel Structureel Echoscopisch Onderzoek genoemd. Bij deze echo wordt gekeken naar de ontwikkeling van de organen van het kind. Hierbij kunnen ook andere lichamelijk afwijkingen worden gezien. Verder wordt gekeken naar de groei van je kindje, de placenta en de hoeveelheid vruchtwater. De 20 wekenecho valt binnen de basisverzekering en wordt vergoed door je zorgverzekering.
Wanneer bij de 20 wekenecho iets afwijkends wordt gezien, zijn de gevolgen voor het kind niet altijd duidelijk. De mogelijkheid tot vervolgonderzoek kan met jullie besproken worden. Over het algemeen bestaat dat in eerste instantie uit een uitgebreid echoscopisch onderzoek in het ziekenhuis. Soms kan het zijn dat de mogelijkheid voor ander (aanvullend) diagnostisch onderzoek wordt besproken, zoals een vruchtwaterpunctie of bloedonderzoek.
Wanneer er geen bijzonderheden worden gezien met de 20 wekenecho, geeft dit geen garantie voor de gezondheid van het kind. Niet alle afwijkingen kunnen op een echo worden gezien.

Leefstijladviezen in de zwangerschap

Voeding & zwangerschap

Een gezond voedingspatroon is belangrijk in je zwangerschap. Het is zeker niet nodig om voor twee te gaan eten, maar wel belangrijk dat je probeert gezond en gevarieerd te eten. Op de site van het voedingscentrum staat uitgelegd wat je beter wel en beter niet kan eten tijdens je zwangerschap. Zij hebben ook een app ontwikkeld, die je handig kan gebruik als je in de supermarkt staat of in een restaurant. Deze app heet zwangerHap.

Er zijn wel wat extra vitamines die je tijdens de zwangerschap extra kan nemen. Foliumzuur, ook wel vitamine B11 genoemd, heeft een belangrijke functie vooraf en in het begin van de zwangerschap. Zo draagt het bij aan de ontwikkeling van het zenuwstelsel en verkleint het de kans op een open ruggetje, gespleten lip of een open gehemelte. Foliumzuur komt van nature voor in groene groenten, volkoren producten, brood, vlees en zuivel. Als je zwanger bent heb je meer foliumzuur nodig dan gewoonlijk. Het advies is om 400 of 500 microgram (afhankelijk van de tabletten die verkocht worden) foliumzuur of multivitaminen, speciaal voor zwangeren waarin foliumzuur zit, te gebruiken. Om het meest optimale effect te krijgen, is het belangrijk 4 weken voor de bevruchting te starten en foliumzuur te gebruiken tot en met 8 weken na de bevruchting (dit is een zwangerschapsduur van 10 weken).

Verder is het advies van de Gezondheidsraad om 10 microgram vitamine D per dag extra te slikken. Vitamine D bevordert de opname van calcium en dit heb je nodig voor de botopbouw van je kind. Het grootste deel van de vitamine D maak je aan door zonlicht. Verder zit het in vette vissoorten en in boterproducten. Vitamine D wordt al preconceptioneel (voordat je zwanger bent) geadviseerd, omdat de botopbouw al begint in de eerste drie maanden van de zwangerschap.

Tevens is het zo dat In de zwangerschap het bloedvolume toeneemt. Hierdoor kan het ijzergehalte in je bloed soms iets dalen. Om je ijzer voldoende op pijl te houden, is het belangrijk om producten te eten waar ijzer in zit als volkorenbrood, rood vlees en peulvruchten. Vitamine C bevordert de opname van ijzer terwijl melkproducten dit juist remmen. Aan het begin van de zwangerschap en rond 30 weken wordt je ijzergehalte bepaald door middel van bloedonderzoek.

Gewichtstoename tijdens de zwangerschap

Als je zwanger bent kom je in gewicht aan. Dit is belangrijk. maar wat is nu het juiste gewicht om aan te komen in je zwangerschap? Aan het begin van je zwangerschap wordt je BMI gemeten (dit is je gewicht in verhouding tot je lichaamslengte). Afhankelijk van je BMI worden de volgende adviezen gegeven om in gewicht aan te komen:

BMI < 18,5 12,5 tot 18 kg
BMI tussen 18,5 en 24,9 11,5 tot 16 kg
BMI tussen 25 en 29,9 7 tot 11,5 kg
BMI > 30 kg 5 tot 9 kg

Mocht je meer dan het geadviseerde gewicht aankomen, dan is het verstandig te kijken naar je eetpatroon. Door flinke gewichtstoename in je zwangerschap is het risico groter op bijvoorbeeld een hoge bloeddruk, zwangerschapsdiabetes of andere problemen in de zwangerschap of tijdens de bevalling.

Medicijngebruik & zwangerschap

In overleg met je behandelend arts mag je tijdens je zwangerschap al dan niet doorgaan of starten met medicatie. Dus: altijd in overleg met de huisarts. Ook kun je de verloskundige of apotheker om advies vragen. Mocht je pijnklachten hebben, dan mag je zonder problemen de in de gebruiksaanwijzing aangeraden dosis paracetamol gebruiken.

Alcohol & zwangerschap

Alcohol wordt in de zwangerschap volledig afgeraden. Het kan al schadelijke zijn om af en toe een glaasje alcohol te drinken. Door regelmatig te drinken kan het ‘foetaal alcoholsyndroom’ ontstaan. Dit is een aandoening waarbij lichamelijke en geestelijke gebreken ontstaan zijn door het alcoholgebruik. Daarnaast is er de mogelijkheid een online cursus te volgen als je nog alcohol gebruikt. Deze leert je de gevolgen van alcohol gebruik en geeft je adviezen waardoor je kan stoppen of minderen.

Roken & zwangerschap

Roken wordt afgeraden in de zwangerschap. Voor veel vrouwen is het lastig om te stoppen. Een vaak genoemd excuus is de angst om stress te krijgen. Maar het roken is slechter dan jouw stress voor de ontwikkeling van jouw kind. Tijdens het roken is de bloedtoevoer naar het kind verminderd. Daarnaast gaat er in plaats van zuurstof, koolstofmonoxide naar je kind. Hierdoor heeft je kindje regelmatig stress bij jou in de buik doordat het benauwd wordt. De kans is groter dat je kindje kleiner is en te vroeg geboren wordt.
Verder is de kans op wiegendood groter als je binnenshuis rookt. Tijdens de eerste levensjaren is de kans op infecties aan de luchtwegen groter. Wil je hulp bij het stoppen met roken? Dan kun je terecht bij je huisarts. Via www.stivoro.nl is het ook mogelijk om hulp te vragen.

Drugs & zwangerschap

Het gebruik van drugs wordt in de zwangerschap afgeraden. Soft- en harddrugs kunnen ernstige nadelige effecten hebben op de ontwikkeling van jouw kind.

Schadelijke stoffen & zwangerschap

Je haren verven mag wanneer je zwanger bent. Het verven van bijvoorbeeld de babykamer mag als je verf op waterbasis gebruikt en de ruimte goed ventileert. Mocht je werken met straling of schadelijke stoffen, geef dan aan bij je werkgever dat je zwanger bent, zodat je aangepast werk kunt gaan doen.

Sporten & zwangerschap

Sporten kan in de zwangerschap. Dit is zelfs heel gezond. Je spieren blijven ontwikkeld. Deze heb je nodig in de zwangerschap om fit te blijven en om tijdens de bevalling een topprestatie te leveren. Ook voor je herstel na de bevalling is een goede conditie belangrijk. Maar er zijn sporten die in de zwangerschap minder verstandig zijn.

Bij contactsporten is de kans groter dat je iets tegen je buik krijgt. Verstandig is het om dit risico te vermijden. Bij het uitvoeren van buikspieroefeningen kun je je schuine buikspieren blijven trainen. Doordat je rechte buikspieren van plaats veranderen is het verstandig deze niet te trainen.

Mocht je rugklachten hebben, dan kan zwemmen heel prettig zijn. Ook zijn er diverse zwangerschapscursussen waarbij aandacht wordt besteed aan beweging.

Toxoplasmose & zwangerschap

Toxoplasma is een parasiet die vooral voorkomt in kattenontlasting en in vlees dat niet goed gegaard is. Bij besmetting in de zwangerschap kan er een miskraam of aangeboren aandoening ontstaan. Om dit te vermijden is het belangrijk niet in direct contact met kattenontlasting te komen, fruit en groenten goed te wassen, handschoenen te dragen bij het werken in de tuin en vlees goed te doorbakken.

Op reis als je zwanger bent

Mocht je gaan vliegen naar je vakantiebestemming, dan is het van belang een zwangerschapsverklaring met gezondheidsverklaring mee te nemen als je zwangerschap zichtbaar is. Met deze verklaring toon je aan dat je nog mag vliegen en gezond bent. Deze verklaring kan je bij de assistente van de verloskundige vragen. Doe dit uiterlijk 1 week voordat je op vakantie gaat. Het is altijd verstandig om de regels van je vliegmaatschappij, in verband met een zwangerschap, na te kijken.

Werk & zwangerschap

Bepaalde werkomstandigheden kunnen risico’s voor je zwangerschap meebrengen. Voorbeelden zijn werk waarbij je blootgesteld wordt aan trillingen, straling, chemische stoffen, infectierisico’s of fysiek zwaar werk. Ook als je in nachtdiensten of ploegendiensten werkt, kun je met je werkgever overleggen om extra pauzes in te plannen of dat er andere werktijden gehanteerd kunnen worden.

Overtijd

Vijf mogelijkheden

Ieder mens is uniek en zo ook iedere geboorte. Sommige baby’s komen heel vroeg in de zwangerschap, andere blijven lang zitten. Sommige komen snel en sommige nemen de tijd. Als zorgverleners zoeken we samen met jou wat er nodig is om het proces zo veilig mogelijk te laten verlopen voor jou en je baby. Veel baby’s worden geboren tussen de 41 en 42 weken. Het is dus een normale zwangerschapsduur. Soms blijven baby’s langer zitten dan goed voor hen is en deze baby’s willen we graag helpen om eerder te komen. Het ingewikkelde is dat we niet weten welke baby’s dat zijn.

Alle informatie die wij krijgen, komt via de moeder: hoe het met haar gaat, hoe gezond ze is, hoe ze zich voelt, het contact wat er is met de baby, de groei van de baby en de bewegingen van de baby. Iedere vrouw ervaart dit op haar eigen manier en dit is niet altijd goed te meten. Daarom maken we ook gebruik van cijfers uit onderzoeken die gedaan zijn bij andere zwangeren. Het is belangrijk dat jij een keuze maakt die klopt voor jou. Deze informatiefolder laat zien welke mogelijkheden wij bieden.

Lees eerst de consultkaart door die je hebt gekregen van je zorgverlener. Hierin staan de belangrijkste voor- en nadelen van de keuzes die je kunt maken.

In deze folder kun je lezen wat de mogelijkheden in jouw regio zijn met cijfers die je kunnen helpen een keuze te maken.

Er zijn vier mogelijkheden

  • Afwachten tot de bevalling vanzelf begint.
  • Je (een aantal keren) laten strippen.
  • Je vliezen laten breken in het ziekenhuis.
  • Een ballonkatheter laten plaatsen en daarna je vliezen laten breken.

Afwachten

Afwachten tot de bevalling vanzelf begint, is een veilige keuze. Het is wel belangrijk dat je zwangerschap zonder complicaties is verlopen, je kindje goed gegroeid is en je de baby elke dag goed voelt bewegen. Je kunt extra controles krijgen als je dit fijn vindt. Als je na 41 weken nog niet bent bevallen, is de kans dat de bevalling vanzelf op gang komt vóór 42 weken ongeveer 64 op de 100 (zie diagram hiernaast). Je hebt minder kans om ingrepen te krijgen tijdens de bevalling en overgedragen te worden aan de medische zorgverleners in het ziekenhuis. Ook kun je zelf kiezen waar je wilt bevallen. Daarnaast draagt elke week in de baarmoeder bij aan een betere hersenontwikkeling van de baby.

Strippen

De kans om te bevallen wordt groter als de verloskundige bij een vaginaal onderzoek een klein stukje van de vliezen losmaakt van de baarmoederwand. Dit wordt ‘strippen’ genoemd. Er moet al een beetje ontsluiting zijn om bij de vliezen te kunnen komen. Doordat de vliezen een stukje loskomen, komen er hormonen vrij. Deze hormonen kunnen de laatste stap zijn om de bevalling te laten beginnen. Als het strippen werkt, krijg je binnen 20 uur weeën. Het strippen kan na een paar dagen herhaald worden.

De bevalling begint vaker vanzelf vóór 42 weken bij zwangeren die zich laten strippen, namelijk bij 68 van de 100 zwangeren. Bij zwangeren die zich niet laten strippen is dit 54 van de 100. Een inleiding is daardoor minder vaak nodig als je je laat strippen. Deze cijfers komen uit een onderzoek waarbij vanaf 41 weken elke dag of om de dag werd gestript.

Inleiding in het ziekenhuis

Wanneer de bevalling niet op gang komt en je deze laat opwekken met medicijnen in het ziekenhuis dan heet dat een inleiding. In de consultkaart die je hebt gekregen, kun je daar meer over lezen. In de informatie hieronder kun je daarnaast lezen en zien hoe de cijfers in Nederland waren bij zwangeren die werden ingeleid bij 41 of bij 42 weken.

Vliezen breken

Als je zwangerschap steeds langer duurt, kan er een moment komen dat je de bevalling wilt laten inleiden. De verloskundige van het ziekenhuis kan proberen de vliezen te breken. De vliezen kunnen alleen gebroken worden als je al wat ontsluiting hebt. Bij 85 van de 100 zwangeren komt de bevalling vervolgens vanzelf op gang (zie diagram hiernaast).
Daarnaast zijn er minder vaak medische ingrepen, zoals weeënopwekkers of pijnstilling nodig en is er meer kans dat je kunt bevallen op de plaats die jouw voorkeur heeft.
Als de vliezen gebroken worden en het blijkt dat de baby heeft gepoept in het vruchtwater (meconiumhoudend vruchtwater), dan worden de harttonen van de baby extra gecontroleerd met een hartfilmpje.

BALLONKATHETER

Als het nog niet mogelijk is om de vliezen te breken en je je wilt laten inleiden, zal de baarmoedermond eerst klaargemaakt moeten worden. Dit wordt gedaan door een dunne katheter in te brengen in de baarmoedermond en vervolgens vocht in de katheter te spuiten, zodat er een ballonnetje ontstaat die de baarmoedermond zal oprekken. Na één of meerdere dagen zal de ballonkatheter uit de baarmoedermond vallen en kan de verloskundige van het ziekenhuis je vliezen breken. Het plaatsen van een ballonkatheter is heel veilig. Er is weinig onderzoek gedaan naar de kans dat de weeën vanzelf beginnen. Bij een kleine groep zwangeren waarbij dit al een keer in Nederland werd toegepast, kregen 87 van de 100 zwangeren vanzelf weeën na het breken van de vliezen. Van de zwangeren die voor het eerst gingen bevallen, bevielen 23 van de 100 zwangeren na de balloninleiding zonder dat er weeënopwekkers nodig waren. Van de zwangeren die al eerder bevallen waren, waren dit 48 van de 100 zwangeren. Verder onderzoek moet nog duidelijk maken hoeveel kans je precies hebt op een bevalling zonder ingrijpen na het plaatsen van een ballonkatheter.

De Nederlandse situatie

De aantallen die je hieronder ziet, komen uit de INDEX-studie. Dit was een onderzoek dat uitgevoerd werd in Nederland. In dit onderzoek werd de helft van de zwangeren door toeval ingedeeld in een groep waarbij een inleiding bij 41 weken werd gepland. De andere helft werd ingedeeld in een groep waarbij een inleiding bij 42 weken werd gepland. De keuze die jij mag maken is op welk moment jij vanaf 41 weken ingeleid wilt worden.

Dat kan bij 41 weken zijn, ergens tussen 41 en 42 weken, bij 42 weken, of daarna. De keuze is aan jou en in overleg met je zorgverlener en kan ook afhangen van de hoeveelheid plek in de ziekenhuizen.

Van de zwangeren die werden ingedeeld om bij 41 weken te worden ingeleid, begon bij 29 van de 100 de bevalling vanzelf. Bij zwangeren die afwachtten tot 42 weken, begon bij 74 van de 100 de bevalling vanzelf.

Oxytocine is een medicijn dat weeën opwekt of sterker maakt en zoals elk medicijn heeft dit medicijn ook nadelen. Oxytocine werd vaker gegeven aan zwangeren die bij 41 weken ingeleid zouden worden, namelijk bij 59 van de 100. Dit was het geval bij 39 van de 100 zwangeren die bij 42 weken ingeleid zouden worden. 

Bij zwangeren die ingeleid zouden worden bij 41 weken, kwamen iets minder vaak ernstige uitkomsten voor het kind voor, namelijk bij 1 van de 225. Bij zwangeren die afwachtten tot 42 weken was dit 3 van de 225. Dit verschil kan door toeval komen, omdat het gaat om weinig kinderen. Een ernstige uitkomst voor het kind kon zijn: een slechte start, overlijden, schade bij de baby of een opname op de intensive care.

Van de 900 zwangeren die zouden worden ingeleid bij 41 weken, overleed 1 kindje. Van de 901 zwangeren die afwachtten tot 42 weken, overleden er 2 kindjes. Dit verschil berustte waarschijnlijk op toeval. Het aantal kinderen wat overlijdt is namelijk heel laag in beide groepen.

Mocht je nog vragen hebben, bespreek deze dan gerust met je verloskundig zorgverlener. Er is geen goede of foute beslissing over inleiden of afwachten. Vertrouw op je eigen wensen en voorkeuren.

Handig websites om te bezoeken zijn:
Annature.nl
Deverloskundige.nl

Gratis echo geslachtsbepaling

Gratis echo geslachtsbepaling vanaf de 16e week

voor alle cliënten van De Ooievaar.